Eén ‘taal’ ontwikkelen waarmee de hele mobility community spreekt: dàt is de missie van MobilityData, een jonge (2019), onafhankelijke non-profitorganisatie die z’n basis heeft in Canada en Parijs en inmiddels meer dan 110 leden telt van over de hele wereld. Tu-Tho Thai is directeur Partnerships & Events bij MobilityData, dat zich hard maakt voor de ontwikkeling en acceptatie van GFTS (General Transit Feed Specification). De organisatie wil van GFTS de wereldwijde standaard gegevensspecificatie voor OV-bedrijven maken. “Inmiddels maken ruim 1200 steden en 600 regio’s wereldwijd gebruik van GFTS en daarmee is het de leidende standaard’’, aldus Thai, die daarbij ook het jongere ‘zusje’ van GFTS noemt: GBFS (General Bikeshare Feed Specification).

MobilityData is internationaal een enthousiast pleitbezorger van de TOMP-API. Als gestandaardiseerde koppeling tussen vervoerder en MaaS dienstverlener (MDV) biedt de TOMP-API het antwoord, waarop de sector al langer wachtte. “De TOMP-API is de ontbrekende schakel”, zo legt Thai uit. “Deze vult het gat waarvoor we nog geen oplossing hadden. We hebben de afgelopen maanden intensief samengewerkt met het Nederlandse ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om onze producten volledig compatibel te maken met de TOMP-API. En inmiddels probeer ik – ook via trainingen - een ambassadeur te zijn om de TOMP-API te promoten. De TOMP-API is een aanvulling op standaarden als GTFS en GBFS en daarmee noodzakelijk voor de volledige integratie van een vervoerder in een MaaS applicatie.”

Grootste uitdaging voor nu is meer bekendheid geven aan de TOMP-API, denkt Thai. “Nederland loopt voorop op het gebied van datagedreven mobiliteit, veel andere landen weten dat ze nog niet zo ver zijn. Het internationale bereik van TOMP-API is nog klein, in veel landen weten ze nog niet van het bestaan af. Maar dat zal snel veranderen, ik weet dat bijvoorbeeld Canada heel geïnteresseerd is.’’

Een van de voornaamste hobbels die nog overwonnen moet worden, is vertrouwen. “Vertrouwen moet je opbouwen”, aldus Thai. “De TOMP-API werkt in de praktijk en is robuust, maar is daarbij ook nog nieuw. Het komt erop aan te blijven doorontwikkelen. Mensen en organisaties moeten erop kunnen vertrouwen en dat zullen we moeten uitdragen. Doen we dat niet, dan zullen andere organisaties of sectoren het wiel opnieuw gaan uitvinden. En dat willen we voorkomen.”

Dat laatste is ook een doel binnen Europa. Binnen de EU leeft al langer de wens om te komen tot een veerkrachtig, kostenefficiënt transportsysteem dat aansluit bij de klimaatdoelen en de Green Deal. “Multimodaliteit en digitalisering zijn daarbij belangrijke aspecten’’, aldus Victoire Champenois van de Europese Commissie (DG MOVE).

Voor de EU is het belangrijk dat bij nieuwe standaarden een Europees gelijk speelveld wordt gecreëerd, zegt ook Champenois. Een machtspositie van een commerciële partij, zoals Uber of Google, is daarbij onwenselijk. Commerciële partijen kunnen immers bepaalde vervoerders uitsluiten, waardoor verkokering ontstaat. Terwijl de reiziger juist is gebaat bij een breed aanbod, tegen zo laag mogelijke kosten. In 2030 moet zo’n integraal, EU-breed ticketing systeem voor alle lidstaten actief zijn, zo luidt de EU-ambitie.

Nu gebruiken vervoerders in Europa verschillende systemen. Het heeft veel weg van een lappendeken en de roep om standaardisering klinkt steeds luider. Zo kan bijvoorbeeld de publiek-private TOMP-API als standaard een bijdrage leveren aan een divers en internationaal aanbod voor de reiziger. Het maakt grenzeloos reizen met plannen, reserveren en betalen binnen één app mogelijk. Meer samenwerking op het gebied van mobiliteit is een al langer gekoesterde Europese ambitie, zegt Champenois, die wijst op de gedeelde belangen van EU-standaardisering. “Wij onderzoeken en stimuleren de mogelijkheden en de potentie van nieuwe initiatieven. Naast MaaS zijn er ook sectorale initiatieven, bijvoorbeeld op het spoor.’’

Bijkomend voordeel van de TOMP-API is dat een snelle opschaling mogelijk is: nieuwe aanbieders kunnen relatief eenvoudig aansluiten, omdat ze met de TOMP-API dezelfde ‘technische taal’ spreken. Om de voortgang qua standaardisering te waarborgen, met oog voor de belangen van alle (publieke en private) partijen, is er eind 2021 een nieuwe EU-expertgroep geïnstalleerd: the Multimodal Passenger Mobility Forum (MPMF). Dat forum helpt de Europese Commissie bij het voorbereiden van initiatieven op het gebied van duurzame, multimodale mobiliteit voor reizigers. Champenois: “Het MPMF is een platform voor gestructureerde dialoog, uitwisseling van technische kennis en coördinatie tussen lidstaten en relevante publieke en private stakeholders. In het forum zitten dus vertegenwoordigers van ministeries, maar ook van vervoerbedrijven uit de EU-lidstaten. Zo hebben namens Nederland het ministerie van IenW, maar ook de Nederlandse Spoorwegen zitting in het forum, dat uit 100 leden bestaat.” Eind februari heeft een eerste overleg van het MPMF plaatsgevonden.