Door inzicht gaan bestuurders ‘duurzamer’ laden

Voertuigdata in de praktijk: impuls voor verkeersveiligheid en ’maatschappelijk verantwoord laden’

Wat is de meerwaarde van voertuigdata? Die vraag werd beantwoord in een recent onderzoek van Kia Nederland in samenwerking met het ministerie van IenW. De resultaten zijn veelbelovend, bleek ook tijdens een speciale kennissessie 'Voertuigdata in de praktijk - veiligheid, laadgedrag en beïnvloeding' op de Vakbeurs Openbare Ruimte en Mobiliteit op 5 oktober in Utrecht.

Het onderzoek waarbij 4000 Kia-voertuigen verspreid over heel Nederland in drie maanden tijd anderhalf miljoen trips maakten (18,1 miljoen kilometer) en 63 duizend laadsessies uitvoerden, biedt nieuwe, interessante inzichten, aldus Marcel Sluis, directeur Ownership Experience van Kia Nederland, en Caspar de Jonge namens het ministerie van IenW. Want hoewel auto’s in toenemende mate rijdende databronnen zijn, was het onderzoek naar veiligheid en laadgedrag vooral een kwestie van pionieren.

Bij de onderzoeksopzet stonden drie vragen centraal:

  • Kan voertuigdata worden benut om de veiligheid - met gebruik van rijhulpsystemen/ADAS - op de weg te vergroten?
  • Kun je op basis van voertuigdata laad- en rijgedrag analyseren?
  • Kun je met data over het laden de bestuurders 'verleiden' tot duurzaam laadgedrag?
Impuls
Die laatste vraag werd met een volmondig 'ja' beantwoord, zo bleek uit de presentatie. Maar ook op het gebied van veiligheid kan voertuigdata een positieve bijdrage leveren. Zo kan uit voertuigdata worden afgeleid op welke locaties ADAS-systemen de bestuurder niet adequaat kunnen waarschuwen, bijvoorbeeld omdat er belijning ontbreekt of omdat deze beschadigd is.
'Deze inzichten zijn ook goud waard voor energiemaatschappijen'
Rijstrook
Door op locaties waar bestuurders vaak onbedoeld - zonder hun richtingaanwijzer te gebruiken - in een specifieke bocht buiten hun rijstrook raken de ADAS-data te analyseren (lane keep assist warning), kan gericht worden nagedacht over het ontwerp of de herinrichting van een weg. Of simpeler: over het verlagen in plaats van verhogen van de maximumsnelheid vóór die specifieke bocht. Dat laatste bleek ook uit de woorden van Lotte Blom van de provincie Zeeland, die in de praktijk met ADAS-data aan de slag ging. Vaak kan een relatief kleine aanpassing de verkeersveiligheid ter plekke aanzienlijk verbeteren.
Laadgedrag
Ten aanzien van het laadgedrag leverde het Kia-onderzoek baanbrekende inzichten op. Zo blijkt 61% van de bestuurders de auto al te laden als de batterij voor nog meer dan 50% gevuld is - en laden in de meeste gevallen dus helemaal niet nodig is. En bijna alle bestuurders zetten hun auto direct na thuiskomst van het werk aan de laadpaal, ongeacht de resterende lading in de accu. Dat gebeurt dus ook als laden beslist niet nodig is, want uit de data bleek ook dat er door berijders veelal korte ritjes werden gemaakt. Dat inzicht bracht Kia tot een beïnvloedingscampagne: als iedereen aan het eind van de middag/begin van de avond gaat laden, levert dat een extra piek op in de toch al hoge belasting van het stroomnet. Bovendien wordt dan 'dure' stroom gebruikt, terwijl het met uitgesteld laden - in de nacht - goedkoper kan.
Uitgesteld laden
Alleen de inkijk in het eigen laadgedrag leidde bij de Kia-bestuurders al tot anders laden: veel autobezitters gingen na het nieuw verkregen inzicht minder en anders ('s nachts) laden. Marcel Sluis: 'En dit onderzoek dateert van begin 2022, dus nog voordat energie veel duurder werd.' De verwachting is dan ook dat de prijsprikkel - pas laden als het echt nodig is en tegen daltarief - nu een nog groter effect op het laadgedrag heeft. Ook interessant: bestuurders waren zeer tevreden over de informatie en het inzicht in het eigen laadgedrag, waarbij ze de voertuigfabrikant als 'betrouwbare afzender' beschouwen.
Nieuwe producten en diensten
Voor het ministerie zijn de verkregen inzichten van het onderzoek zeer waardevol, benadrukte Caspar de Jonge namens IenW. Niet alleen blijkt voertuigdata concrete, praktische meerwaarde te leveren voor overheden en publieke doelen (verkeersveiligheid en duurzaamheid), maar het kan ook leiden tot nieuwe producten en (commerciële) diensten die aan de slag gaan met data en de continuïteit van databeschikbaarheid waarborgen. ‘Voor energieleveranciers zijn de inzichten naar het laadgedrag goud waard”, aldus Caspar. “Denk aan spitsmijden op het grid om grote capaciteitsinvesteringen uit te stellen of te verminderen. Maar ook overheden kunnen er hun voordeel mee doen: als bestuurders anders of uitgesteld laden, hoeven gemeenten wellicht minder laadpalen aan te leggen dan ze nu denken. Inzicht in laadgedrag kan er ook voor zorgen dat laadpalen op de juiste locaties komen.
Veelbelovend
Voor het ministerie is het Kia-onderzoek daarom ook veelbelovend: nu de roep om slimme, duurzame verstedelijking (o.a. via het Dutch Metropolitan Innovations-ecosysteem) steeds luider klinkt, kan voertuigdata een cruciale rol vervullen in het samenspel tussen voertuigen, gebruikers en infrastructuur. Want, zo schetste Caspar, als meer bedrijven en overheden serieus en gestructureerd werk maken van mobiliteitsdata en elkaars data kunnen gebruiken, kunnen wegen en steden - mits er vooraf duidelijke onderzoeksvragen zijn geformuleerd - slimmer, veiliger en duurzamer worden.

Zie ook www.roadmonitor.nl voor toepassingen van voertuigdata.

Lees hier het rapport 'Inzichten uit voertuigdata'.
Deze sessie is hier terug te kijken als webinar.
Deel dit artikel op